แผนงานพัฒนาลุ่มน้ำแม่กลองโดยกรมชลประทาน

การพัฒนาลุ่มน้ำแม่กลองโดยกรมชลประทานเริ่มต้นตั้งแต่ปี พ.ศ.2446 สมัยกรมชลประทานเป็นกรมคลองอยู่ตามลำดับดังนี้

1. โครงการขุดคลองดำเนินสะดวก เป็นคลองเชื่อมต่อระหว่างแม่น้ำท่าจีน กับแม่น้ำแม่กลอง ดำเนินการระหว่างปี พ.ศ.2446 - 2452 ในช่วงสมัยเดียวกันนี้ก็มีคลองภาษีเจริญ เชื่อมต่อระหว่างแม่น้ำเจ้าพระยากับแม่น้ำท่าจีน

2. โครงการทุ่งนครปฐม เมื่องานคลองคำเนินสะดวกเสร็จปี พ.ศ. 2452 ได้เสนอโครงการทุ่งนครปฐม โดยรับน้ำจากแม่น้ำแม่กลองที่ ท่าผาเข้ามาช่วยเหลือการเพาะปลูกในพื้นที่ระหว่างแม่น้ำแม่กลอง ตั้งแต่ทางรถไฟสายใต้ลงมาจนถึงคลองค้าเนินสะดวก พื้นที่ประมาณ 600000 ไร่ โครงการนี้ได้ขุดคลองท่าผาตอนต้นและขุดคลองใหม่มาบรรจบกับคลองบางตาล คลองหนองดินแดง จากนั้นขุดคลองใหม่มาบรรจบคลองเจดีย์บูชาที่จังหวัดนครปฐม สร้างประตูระบายน้ำที่ปากคลองชุดใหม่และประตูเรือสัญจรที่ปากคลองเจดีย์กชา เพื่อใช้ไปมาระหว่างแม่น้ำท่าจีนกับจังหวัดนครปฐม จนถึงปี พ.ศ. 2470 ได้ ขุดลอกคลองท่าผาตอนต้น สร้างประตูระบายน้ำปากคลองท่าผา คลองท่าสาร คลองตาคต และคลองบ้านใหม่ เสร็จปี พ.ศ. 2476

3. โครงการช่วยเหลือการเพาะปลูกสองฝั่งแม่น้ำแม่กลอง หลังจากประตูระบายน้ำทั้ง 4 แห่งเสร็จแล้ว ต่อมาปี พ.ศ. 2481 กรมชลประทานได้ลงมือสำรวจระดับภูมิประเทศบนทุ่งราบทั้งสองฝั่งแม่น้ำแม่กลอง และในขณะเดียวกันได้สร้างคันกั้นน้ำและประตูระบายน้ำ ท่อระบายน้ำตามคลองต่าง ๆ ทั้งสองฝั่แม่น้ำแม่กลองเพื่อช่วยเหลือเป็นแห่งๆ ขึ้นอีกคือ ทางฝั่งตะวันออกที่คลองบ้านท้องคุ้ง คลองงิ้ว คลองมะขาม คลองท่อ คลองขุดลัดราชบุรี คลองบางป่า คลองลาด คลองแพงพวย ทางฝั่งตะวันตกที่คลองสีฉลาด คลองลำรอง คลองคุ้งวังทอง คลองควาย คลองหางโตนด คลองบางกระ และคลองหลุมดิน ส่วนทางแม่น้ำท่าจีน ได้สร้างประตูระบายที่คลองบางหลวง คลองบางเลน คลองบางปลา คลองบางพระ และคลองเจดีย์บูชา ที่คลองเจดีย์บูชานี้ได้สร้างประตูเรือสัญจรขึ้นไว้ด้วย โครงการนี้เสร็จในปี พ.ศ. 2503

4. โครงการท่าล้อ ที่ตำบลท่าล้อ เป็นที่ตอนบนอยู่ทางฝั่งตะวันออกของแม่น้ำแม่กลอง น้ำในแม่น้ำขึ้นไม่ถึง กรมชลประทานได้ตั้งเครื่องสูบน้ำ และขุดคลองส่งน้ำต่อไปให้จนถึงอำเภอพนมทวน อันเป็นที่กันดารน้ำ ซึ่งนอกจากจะใช้ในการเพาะปลูกแล้วยังได้ใช้ในการอุปโภคบริโภค ในฤดูแล้งอีกด้วย ดำเนินการในปี พ.ศ. 2498 เสร็จปีพ.ศ. 2503 โครงการย่อยทั้ง 4 นี้ช่วยเหลือการเพาะปลูกเป็นการชั่วคราว ประมาณ 500,000 ไร่ ในระหว่างรอโครงการแม่กลองใหญ่

การพัฒนาลุ่มน้ำแม่กลองทั้งลุ่มน้ำ ปี พ.ศ. 2506 กรมชลประทานวางแผนพัฒนาลุ่มน้ำแม่กลองทั้งลุ่มน้ำเสร็จ ใช้ชื่อโครงการว่า โครงการพัฒนาลุ่มน้ำแม่กลองใหญ่ แบ่งการดำเนินงานเป็น 3 ระยะ

NEXT >

ข้อมูลทั่วไป

เขื่อน

แม่น้ำ

แผนงานพัฒนา

การใช้ดินและน้ำ

โครงการแม่กลองใหญ่

 

 

 

 

 

 

 

 

 

mailto:fengcrk@ku.ac.th