แผนงานระยะแรกของแผนพัฒนาลุ่มน้ำแม่กลอง คือ การก่อสร้างเขื่อนวชิราลงกรณและระบบส่งน้ำในเขตลุ่มน้ำแม่กลองตอนล่างฝั่งซ้ายในเนื้อที่ 1 ล้านไร่ กรมชลประทานดำเนินการก่อสร้างระหว่างปี พ.ศ.2507-2518
เขื่อนวชิราลงกรณเป็นเขื่อนทดน้ำ ตั้งอยู่ที่ ตำบลม่วงชุม อำเภอท่าม่วง ห่างจากตัวจังหวัดกาญจนบุรีไปทางตะวันออกเฉียงใต้ประมาณ 14 กิโลเมตร ตัวเขื่อนยาว 117.50 เมตร ระดับเก็บกักน้ำ 22.0 เมจร (รทก.) ช่องระบายน้ำกว้าง 12.50 เมตร จำนวน 8 ช่อง ระบายน้ำได้ 3,000 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที
ส่วนประกอบที่สำคัญอื่นๆ ได้แก่ ช่องลัด ซึ่งเป็นทางน้ำซึ่งขุดขึ้นเพื่อเปลี่ยนทางแม่น้ำเดิมให้ไหลผ่านเขื่อน มีความยาว 1,650 เมตร ประตูเรือสันจรกว้าง 12.5 เมตร สร้างไว้ในช่องทางลัดติดกับปีกเขื่อนฝั่งขวา ทำนบดินยาว 75 เมตร สร้างขึ้นปิดกั้นแม่น้ำเพื่อเบนทางน้ำไปสู่ช่องทางลัด นอกจากนี้ยังมีคลองเชื่อม ยาวประมาณ 3 กิโลเมตร ทำหน้าที่ส่งน้ำเข้าคลองสายใหญ่ฝั่งซ้าย พร้อมด้วยประตูปลายคลองเชื่อม ประกอบด้วยช่องระบายน้ำ 5 ช่อง เพื่อแบ่งน้ำไปเลี้ยงพื้นที่ โดยสร้างคลองส่งน้ำสายใหญ่และสายซอยชักน้ำไปยังแปลงเพาะปลูกต่อไป
ข้อมูลทั่วไป
เขื่อน
แม่น้ำ
แผนงานพัฒนา
การใช้ดินและน้ำ
